ସତରେ କଣ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ୩୩ କୋଟି ଦେବୀ ଦେବତା ଅଛନ୍ତି? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା କଣ ରହିଛି ଏହାର ସତ୍ୟାସତ୍ୟ…
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଆଲୋଚିତ ବିଷୟ ହେଉଛି”୩୩ କୋଟି ଦେବୀ-ଦେବତା”ଙ୍କୁ ନେଇ | ୩୩ କୋଟି ଦେବତାଙ୍କୁ ନେଇ ବହୁତ ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି | କିନ୍ତୁ ଅନେକ ସମୟରେ ଲୋକମାନେ ପ୍ରକୃତରେ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ୩୩ କୋଟି ଦେବତା ଅଛନ୍ତି ବୋଲି ଭାବନ୍ତି ଏବଂ ତାଙ୍କ ନାମ ଖୋଜିବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ଥାନ୍ତି | ଋଗ୍ବେଦ ଏବଂ ବୃହଦାରଣ୍ୟକ ଉପନିଷଦ ଭଳି ପ୍ରାଚୀନ ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁସାରେ, “କୋଟି” ଶବ୍ଦର ମୂଳ ଅର୍ଥ କୋଟି (ଦଶ ଲକ୍ଷ) ନୁହେଁ ବରଂ ପ୍ରକାର କିମ୍ବା ଶ୍ରେଣୀ | ତେଣୁ, “୩୩ କୋଟି ଦେବତା” ଶବ୍ଦଟି ପ୍ରକୃତରେ ୩୩ କୋଟି ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଦେବତାଙ୍କୁ ନୁହେଁ, ବରଂ ୩୩ ବର୍ଗର ଦେବୀ ଦେବତାଙ୍କୁ ବୁଝାଏ।
ଉଜ୍ଜୈନର ଜ୍ୟୋତିଷଚାର୍ଯ୍ୟ ପଣ୍ଡିତ ମନୀଷ ଶର୍ମାଙ୍କ ଅନୁସାରେ, “ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଯାହା ଲେଖା ଯାଇଛି ତାକୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ଅର୍ଥରେ ଦର୍ଶାଯାଉଛି | କିନ୍ତୁ ପ୍ରକୃତରେ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ରହିଛି ଏହାର ଅର୍ଥ ୩୩ କୋଟି ନୁହେଁ ବରଂ ୩୩ ପ୍ରକାରର |”
୩୩ ପ୍ରକାରର ଦେବତାଙ୍କ ଶ୍ରେଣୀରେ ଆଠ ବସ୍ତୁ , ଏଗାରଟି ରୁଦ୍ର, ବାରଟି ଆଦିତ୍ୟ ଏବଂ ଦୁଇ ଅଶ୍ୱିନଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ କରାଯାଇଛି | ସେ ମଧ୍ୟରୁ ‘୧୨’ ହେଉଛନ୍ତି ଆଦିତ୍ୟ ଯାହା ସୌର ଦେବତା ସମୟ ଏବଂ ବିଶ୍ୱ କ୍ରମକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରନ୍ତି, ‘୧୧’ ରୁଦ୍ର(ଜୀବନ ଶକ୍ତି ଏବଂ ଜୀବନ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହିତ ଜଡିତ) ଉପାଦାନକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରନ୍ତି, ‘୮’ ବସ୍ତୁ (ଅଗ୍ନି, ପବନ ଏବଂ ଜଳ ପରି ପ୍ରାକୃତିକ ଉପାଦାନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରନ୍ତି, ‘୨’ ଅଶ୍ୱିନଙ୍କୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଔଷଧର ପ୍ରତୀକ ଭାବରେ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି | ସମାନ ଭାବରେ ସେମାନେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ଅସ୍ତିତ୍ବକୁ ବଜାୟ ରଖୁଥିବା ମୌଳିକ ଶକ୍ତିକୁ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରନ୍ତି – ସୃଷ୍ଟି ଆରମ୍ଭ ଏବଂ ସଂରକ୍ଷଣ ଠାରୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାନ୍ତି |
ଧାର୍ମିକ ବିଦ୍ୱାନମାନେ କୁହନ୍ତି ଯେ, ଏହି ପ୍ରାଚୀନ ଦର୍ଶନ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଭାବନାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ, ଯାହା ବିଶ୍ୱାସୀମାନଙ୍କୁ ଅନନ୍ତ ଶକ୍ତି ରୂପରେ ବ୍ରହ୍ମା,ବିଷ୍ଣୁ, ଶିବ, ଦେବୀ କିମ୍ବା ପ୍ରକୃତିର ଦିବ୍ୟ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ସହିତ ସଂଯୋଗ କରିବାରେ ସହଯୋଗ କରେ |
ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ ବିକଶିତ ହେବା ସହିତ ଏହି ଧାରଣା ଭାରତର ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଗଭୀରତାର ଚିନ୍ତନ ପ୍ରତିଫଳନ ହୋଇ ରହିଛି। ଏହା ଶିକ୍ଷା ଦେଉଛି ଯେ, ଦେବତାମାନେ ଅନେକ ରୂପରେ ଅନେକ ନାମରେ ଦେଖାଯାଇପାରନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଦିବ୍ୟ ସାର ଏବଂ ଶକ୍ତି ଏକ ରହିଥାଏ।

