ଦେଶର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜିଲ୍ଲାରେ କ୍ୟାମ୍ପ କରାଯାଇ ୭୮ ହଜାର ୨୧୩ କୋଟି ଟଙ୍କା ବଣ୍ଟନ କରାଯିବ। ଏନେଇ କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି। ମିଳିଥିବା ସୂଚନା ଅନୁସାରେ ସମ୍ପ୍ରତି ଦେଶର ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ବୀମା କମ୍ପାନୀ ଗୁଡିକରେ ଦାବିହୀନ ଜମା ରାଶିର ପରିମାଣ ନିରନ୍ତର ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି।
ସରକାର ଏ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା ପ୍ରକାଶ କରୁଛନ୍ତି। ସମ୍ପ୍ରତି, ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଜମା ହୋଇଥିବା ଦାବିହୀନ ଅର୍ଥକୁ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ମାଲିକଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଏକ ପୋର୍ଟାଲ୍ ମଧ୍ୟ ଲଞ୍ଚ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ଟଙ୍କା ଯେପରି ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିବ ତାହା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ସରକାର ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି। ଏବେ ଏଥିପାଇଁ, ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରରେ ଶିବିର ଆୟୋଜନ କରି ଦାବିହୀନ ଟଙ୍କା ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ମାଲିକଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଯିବ। କେନ୍ଦ୍ର ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ଯଥାଶୀଘ୍ର ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ କହିଛନ୍ତି।
ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପରେ, ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଶିବିର କରାଯାଇ ଏହାର ପ୍ରକୃତ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ପାଖରେ ଟଙ୍କା ପହଞ୍ଚାଯିବ। ଏହା ଅଧୀନରେ, ଅନେକ ଏଜେନ୍ସି ଏକାଠି କାମ କରିବେ ଏବଂ ଏପରି ଲୋକଙ୍କୁ ଚିହ୍ନଟ କରାଯିବ, ଏହି ଟଙ୍କା କାହାର। ମୁମ୍ବାଇରେ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ବିକାଶ ପରିଷଦ (FSDC)ର ୨୯ତମ ବୈଠକରେ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ। ଏହି ସମୟରେ, ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (RBI), SEBI, IRDAI, PFRDA ପରି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଆର୍ଥିକ ନିୟାମକ ଏବଂ ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀମାନେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ବୈଠକରେ ଆର୍ଥିକ କ୍ଷେତ୍ରର ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ଏବଂ ନୀତି ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥିଲା।
ଏହି ବୈଠକରେ ବ୍ୟାଙ୍କ ଏବଂ ବୀମା କମ୍ପାନୀ ଗୁଡିକରେ ଥିବା ଦାବିହୀନ ଜମା ରାଶିକୁ ସହଜରେ ଫେରସ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ପାଇଁ ଆଲୋଚନା ହୋଇଛି। ବୈଠକ ସମୟରେ, ଦାବି ହୋଇନଥିବା ଟଙ୍କା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ଏହି ଟଙ୍କା ନିଷ୍କ୍ରିୟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ, ଦାବି ହୋଇନଥିବା ବୀମା ପଲିସି ଏବଂ ନିଷ୍କ୍ରିୟ ସୁରକ୍ଷା ହୋଲ୍ଡିଂରେ ଫସି ରହିଛି। ସଚେତନତାର ଅଭାବ ଏବଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ବିଳମ୍ବ ଯୋଗୁଁ, ଏହି ଟଙ୍କା ଏହାର ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚି ପାରୁନାହିଁ। ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ସୀତାରମଣ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଏହି ଟଙ୍କାକୁ ଶୀଘ୍ର ଏବଂ ସହଜରେ ଫେରସ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ହେବା ଉଚିତ। ଏଥିପାଇଁ, ସୀତାରମଣ (KYC) ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସହଜ ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ୍ କରିବାକୁ କହିଥିଲେ। ସେ ଏହାକୁ ଏପରି କରିବାକୁ କହିଥିଲେ ଯେ ଲୋକମାନେ ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ କୌଣସି ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ନ ହୁଅନ୍ତି। ସେ ଆର୍ଥିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉତ୍ତମ ଅଭିଜ୍ଞତା ପାଇଁ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ କାମ କରିବାକୁ କହିଥିଲେ।
ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୪ ସୁଦ୍ଧା, ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକରେ ଦାବି ହୋଇନଥିବା ପରିମାଣ ୭୮,୨୧୩ କୋଟି ଟଙ୍କା ହୋଇଛି। ୩୧ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତଥ୍ୟ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇନାହିଁ। ଆରବିଆଇ ଅନୁଯାୟୀ, ଦେଶରେ ତାମିଲନାଡୁ, ପଞ୍ଜାବ, ଗୁଜୁରାଟ, ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ବଙ୍ଗଳା, କର୍ଣ୍ଣାଟକ, ବିହାର ଏବଂ ତେଲେଙ୍ଗାନା/ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ଭଳି ୮ଟି ରାଜ୍ୟରେ ଏଭଳି ଦାବିହୀନ ରାଶି ପରିମାଣ ଅଧିକ ରହିଛି।
କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ବ୍ୟାଙ୍କର ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ, ସଞ୍ଚୟ/ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଆକାଉଣ୍ଟ ଯେଉଁଥିରେ ୧୦ ବର୍ଷ ଧରି କ୍ରମାଗତ ଭାବେ କୌଣସି କାରବାର ହୋଇନାହିଁ କିମ୍ବା ୧୦ ବର୍ଷ ପରିପକ୍ବତା ପରେ ମଧ୍ୟ କୌଣସି ଦାବି କରାଯାଇନାହିଁ, ତାହାକୁ ‘ଦାବି ବିହୀନ ଅର୍ଥ’ ପରି ଧରା ଯାଇଥାଏ। ଆରବିଆଇ ଅନୁଯାୟୀ, ଯଦିଓ ଏହି ପରିମାଣର କୌଣସି ଦାବିଦାର ନାହାଁନ୍ତି, ତଥାପି ଏହା ଉପରେ ସୁଧ ପ୍ରଦାନ ଜାରି ରହିଥାଏ। ଏହିପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ସେ ସଂପୃକ୍ତ ବ୍ୟାଙ୍କକୁ ଯାଇ ସେହି ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ପୁନର୍ବାର ଖୋଲି ସୁଧ ସହିତ ସେହି ଅର୍ଥ ରାଶି ଉଠାଇପାରିବେ। ବ୍ୟାଙ୍କର କହିବା ହେଉଛି ଯେ, ଅନେକ ସଚେତନତା ଅଭିଯାନ ସତ୍ତ୍ବେ ଏହିଭଳି ଦାବିହୀନ ଅର୍ଥର ପ୍ରକୃତ ମାଲିକ ବାହାରକୁ ଆସୁନାହାଁନ୍ତି, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଏହାର ପରିମାଣ ପ୍ରତିବର୍ଷ ବଢିବାରେ ଲାଗିଛି।
ଯଦି ଆପଣଙ୍କର ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ଧରି ନିଷ୍କ୍ରିୟ ଅଛି, ତେବେ ଏଥିପାଇଁ ବ୍ୟାଙ୍କ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରନ୍ତୁ। ଆକାଉଣ୍ଟରେ ଟଙ୍କା ଅଛି କି ନାହିଁ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ। ଯଦି ଏହି ଟଙ୍କା ବୀମା ପଲିସି ସହିତ ଲିଙ୍କ୍ ହୋଇଛି, ତେବେ ଏହା ବିଷୟରେ ବୀମା କମ୍ପାନୀ ସହିତ କଥା ହୁଅନ୍ତୁ। ଯଦି ପଲିସି ପରିପକ୍ୱ ହୋଇଛି କିମ୍ବା ଦାବି ବିଚାରାଧୀନ ଅଛି, ତେବେ ଏହାର ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତୁ। ଆପଣ ଡିପୋଜିଟୋରୀ (NSDL/CDSL) କିମ୍ବା ପାଣ୍ଠି ଗୃହରୁ ଡିମାଟ୍ ଆକାଉଣ୍ଟ କିମ୍ବା ମ୍ୟୁଚୁଆଲ୍ ଫଣ୍ଡରେ ନିବେଶ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପାଇପାରିବେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, PF ପାଇଁ, ଆପଣ EPFO ୱେବସାଇଟରେ UAN ନମ୍ବର ଦେଇ ଯାଞ୍ଚ କରିପାରିବେ ଯେ PFରେ ଟଙ୍କା ବାକି ଅଛି କି ନାହିଁ।