୧୯୭୨ ସିମ୍ଲା ଶାନ୍ତି ଚୁକ୍ତି ବାତିଲ୍ କଲା ପାକିସ୍ତାନ; କଣ ଥିଲା ଏହି ଚୁକ୍ତି ?
ସିମଲା ଚୁକ୍ତିନାମା, ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ମଧ୍ୟରେ ୨ ଜୁଲାଇ ୧୯୭୨ରେ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ରାଜଧାନୀ ଶିମଲାରେ ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇଥିବା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଶାନ୍ତି ଚୁକ୍ତି । ଏହି ଚୁକ୍ତିଦ୍ୱାରା ଦୁଇ ଦେଶ କାଶ୍ମୀର ବିବାଦ ସମ୍ପର୍କିତ ସମସ୍ତ ବିବାଦର ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସମାଧାନ ପାଇଁ ଚର୍ଚ୍ଚା କରିବାକୁ ସହମତ ହୋଇଥିଲେ ।
ଭାରତଦ୍ୱାରା ଏହା ଭାରତ-ପାକିସ୍ତାନ ସମ୍ପର୍କକୁ ସାଧାରଣ କରିବା ଓ ଶାନ୍ତି ସ୍ଥାପନାର ପ୍ରୟାସ ଥିଲା । ଏହା ବାଂଲାଦେଶ ମୁକ୍ତି ଯୁଦ୍ଧରେ ପାକିସ୍ତାନୀ ରାଜ୍ୟ ସୈନ୍ୟ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢୁଥିବା ବଙ୍ଗୀୟ ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କ ସହଯୋଗୀ ଭାବରେ ଭାରତର ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିବା ପରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାରତୀୟ ହସ୍ତକ୍ଷେପ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ପୂର୍ବ ପାକିସ୍ତାନ, ପାକିସ୍ତାନରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇ ସ୍ୱାଧୀନ ବାଂଲାଦେଶର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥିଲା । ଏହା ଫଳରେ ଏକ ଦ୍ୱିପକ୍ଷୀୟ ଚୁକ୍ତି ଆଧାରରେ କାଶ୍ମୀର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ତ ବିବାଦର ସମାଧାନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଥିଲା ।
ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମାରେ ଏ କଥାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ଯେ ଉଭୟ ଦେଶ ସେମାନଙ୍କର ବିବାଦର ଅନ୍ତ ଘଟାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବେ ଏବଂ ଉପ-ମହାଦେଶରେ ସ୍ଥାୟୀ ବନ୍ଧୁତା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବେ । ଏହି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପୁରଣ ପାଇଁ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ଏବଂ ଭୁଟ୍ଟୋ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି ଯେ ସମସ୍ତ ବିବାଦ ଏବଂ ସମସ୍ୟାର ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସମାଧାନ ପାଇଁ ଉଭୟ ଦେଶ ସିଧାସଳଖ ଆଲୋଚନା କରିବେ ଏବଂ କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଏକପାଖିଆ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିବେ ନାହିଁ । ସେମାନେ ପରସ୍ପର ବିରୁଦ୍ଧରେ ବଳ ପ୍ରୟୋଗ କରିବେ ନାହିଁ କିମ୍ବା ଆଞ୍ଚଳିକ ଅଖଣ୍ଡତାକୁ ଅବମାନନା କରିବେ ନାହିଁ କିମ୍ବା ପରସ୍ପରର ରାଜନୈସ୍ୱାଧୀନତା ଉପରେ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିବେ ନାହିଁ। ଉଭୟ ସରକାର ପରସ୍ପରର ଦେଶ ବିରୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରଚାର ବନ୍ଦ କରିବେ ଏବଂ ଏଭଳି ସମ୍ବାଦକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବେ ଯାହା ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧୁତା ବିକାଶ କରିବ | ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କକୁ ସ୍ୱାଭାବିକ କରିବାକୁ ସମସ୍ତ ଯୋଗାଯୋଗର ସୂତ୍ର ପୁନଃ-ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେବ | ପରିବହନ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇ ଦିଆଯିବ ଯାହାଦ୍ୱାରା ଉଭୟ ଦେଶର ଲୋକମାନେ ସହଜରେ ଗମନାଗମନ କରିପାରିବେ ଏବଂ ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିପାରିବେ। ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ଅର୍ଥନୈତିକ ସହଯୋଗ ଯଥା ସମ୍ଭବ ପୁନଃ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ଦିଆଯିବ |
ସ୍ଥାୟୀ ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ଉଭୟ ସରକାର ନିମ୍ନ ପ୍ରମୁଖ ସର୍ତ୍ତାବଳୀରେ ସହମତ ହୋଇଥିଲେ ।
ଉଭୟ ଭାରତ ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନର ସୈନ୍ୟମାନେ ନିଜ ନିଜ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଫେରିବେ ।
ଉଭୟ ଦେଶ ୧୭ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୧୯୭୧ର ଅସ୍ତ୍ରବିରତି ଉଲ୍ଲଂଘନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରେଖାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରେଖା ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇଥିଲେ ।
ଏହା ନିଷ୍ପତ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ଚୁକ୍ତିନାମାର କୋଡିଏ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ସୈନ୍ୟମାନେ ନିଜ ନିଜ ସୀମାରୁ ପଛକୁ ଫେରିବେ ।
ଭବିଷ୍ୟତରେ ଦୁଇ ସରକାରର ମୁଖ୍ୟମାନେ ସାକ୍ଷାତ ଜାରି ରଖିବେ ଏବଂ ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଉଭୟ ଦେଶର ଅଧିକାରୀମାନେ ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କକୁ ସ୍ୱାଭାବିକ କରିବା ପାଇଁ ଆଲୋଚନା ଜାରି ରଖିବେ ବୋଲି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି ।
