ରାଜାରାମ ଷଡଙ୍ଗୀ20/08/2025 at 2:15 PM
ସମ୍ବଲପୁର, ୨୧. ୦୮(ସପ୍ର):ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ବିନୋଦ ପଶାୟତ ଙ୍କର ୯୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଆଜି ସକାଳ ୧୦ଟା ୩୦ ରେ ତାଙ୍କର ପରଲୋକ ହୋଇଯାଇଛି। ଗତ କିଛି ଦିନ ହେବ ଅସୁସ୍ଥତା ଥିବା କାରଣରୁ ସମ୍ବଲପୁର ମୁଖ୍ୟ ଚିକିତ୍ସାଲୟରେ ତାଙ୍କ ଚିକିତ୍ସା ସମୟରେ ପରଲୋକ ହୋଇଯାଇଛି। ତାଙ୍କ ପରଲୋକରେ ବହୁ ବିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତି ଶୋକ ପ୍ରକାଶ କରିବା ସହ ଶେଷ ଦର୍ଶନ କରି ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଦେଇଛନ୍ତି।
ଉଖି ନାଟକ ଜରିଆରେ ସମ୍ବଲପୁରୀ ନାଟକ କୁ ନୁଆଁ ବାଟ ଦେଖେଇଥିବା ସ୍ବର୍ଗତ ପଶାୟତ ଜଣେ ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରତିଭା।ତାଙ୍କର ଅନେକ କାଳଜୟୀ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଗୀତ ସମ୍ବଲପୁରୀ ସାହିତ୍ୟକୁ ଜୀବନ୍ତ କରିଛି।ତାଙ୍କର ଅମ୍ଳାନ ପ୍ରତିଭା ପୁର ପଲ୍ଲୀଠୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଗାଁ ରୁ ସହର, ରାଜ୍ୟରୁ ଦେଶ ଯାଏ ସୁବାସିତ ଫୁଲର ମହକ ଛାଡିଦେଇଛି।
ପେଶାରେ ଜଣେ ନାପିତ ପସାୟତ ହେଲେବି ଓଡ଼ିଶାର ସାହିତ୍ୟିକ ଦୃଶ୍ୟପଟ୍ଟରେ, ବିଶେଷକରି ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ସାହିତ୍ୟିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ନିଜ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି।ଜଣେ ଗୀତିକାର, କବି ଏବଂ ନାଟ୍ୟକାର ଓ ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରତିଭାର ସେ ଥିଲେ ଅଧିକାରୀ।ସମ୍ବଲପୁରୀ ଲୋକଗୀତ ଏବଂ ନାଟକକୁ ଏକ ନୂତନ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଛନ୍ତି ଯାହା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ପୁରସ୍କାର ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ କରିପାରିଥିଲା।
ସେ ୩ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୫ ରେ ବଲାଙ୍ଗୀର ସହରର ଟିକ୍ରାପଡ଼ାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଆର୍ଥିକ ଅଭାବ ଯୋଗୁଁ ପଶାୟତ ସପ୍ତମ ଶ୍ରେଣୀ ପରେ ସ୍କୁଲ ଛାଡିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ନାପିତ ପିତା ଚୈତନ୍ୟ ପଶାୟତଙ୍କ ସହିତ କାମରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ତଥାପି, ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ତାଙ୍କୁ ୧୯୫୩ ମସିହାରେ ସମ୍ବଲପୁର ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିଥିଲା ଯେତେବେଳେ ସେ ମାତ୍ର ୧୯ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଥିଲେ,ଲେଖିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।ପ୍ରଖ୍ୟାତ ନାଟ୍ୟକାର ମୁରାରୀ ପ୍ରସାଦ ମିଶ୍ର ଏବଂ ଶିଵ ପ୍ରସାଦ ମିଶ୍ରଙ୍କ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସମର୍ଥନରେ ସେ ସମ୍ବଲପୁରରେ ତାଙ୍କର ସାହିତ୍ୟିକ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ଶେଷରେ, ସେ ସଂଗୀତଜ୍ଞ ଅରୁଣ ପ୍ରସନ୍ନ ସେଠଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିଲେ ଯିଏ ତାଙ୍କୁ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଲୋକଗୀତ ଲେଖିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲେ।ପଶାୟତ ଅନେକ ନାଟକ ଲେଖିଛନ୍ତି ଏବଂ ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ନାଟକ “ଉଖି”। ଏହା ୧୯୮୧ ମସିହାରେ ରାଉରକେଲାରେ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ଭାବରେ ମଞ୍ଚସ୍ଥ ହୋଇଥିଲା।ତାଙ୍କର ଅନ୍ୟ କିଛି ସମ୍ବଲପୁରୀ ନାଟକ ହେଉଛି ‘ମୁଇ ନାଇ ମାରେ’, ‘ଲିତା’, ‘ଚିହ୍ନା ‘ ଏବଂ ‘ଭରଣା’। ତାଙ୍କର ସମ୍ବଲପୁରୀ ଗୀତ ଏ ନନି ସୁଲୋଚନା’, ‘ରଥର ଚକା ଚାଲେ ଘିଡିଘିଡି’, ‘ବାଜୁଛେ ମାଦଳ, ଏ ବଉଲ, ଖୁସା ତଲେ ମଲ୍ଲିଫୁଲ, ‘ହାଏ କୃଷ୍ଣ ହାଏ କୃଷ୍ଣ ବୋଲି ଯାଉ ମୋର ଜୀବନ ପ୍ରଭୃତି
ପ୍ରତିଟି ହୃଦୟରେ ଏବେବି ଛାଇ ହୋଇରହିଛି।ତାଙ୍କ ଲେଖା ଦକ୍ଷତା ଯୋଗୁଁ, ସମ୍ବଲପୁରରେ ରେଡିଓ ଷ୍ଟେସନ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବା ପୂର୍ବରୁ, ପଶାୟତ ୧୯୫୯ ମସିହାରେ ଅଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ରେଡିଓ କଟକରେ ଜଣେ ଅନୁମୋଦିତ ଗୀତିକାର ହୋଇଥିଲେ। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ, ୧୯୬୫ ମସିହାରେ ସମ୍ବଲପୁରରେ ଆକାଶବାଣୀ ଷ୍ଟେସନ୍ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେବା ପରେ ସେ ଏଠାରେ ଗୀତିକାର ଭାବରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ।ସେ ବିଭିନ୍ନ ସଂଗଠନରୁ ୫୦ ରୁ ଅଧିକ ପୁରସ୍କାର ପାଇଛନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ୨୦୦୮ ମସିହାରେ ସାରଳା ସମ୍ମାନ, ସମ୍ବଲପୁର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶା ସଂସ୍କୃତି ସମ୍ମାନ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ପ୍ରଭୃତି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ତାଙ୍କୁ ୨୦୧୦ ମସିହାରେ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ଦ୍ୱାରା ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା। ବିନୋଦ ପଶାୟତ ଜଣେ ଗୀତିକାର ଭାବରେ ଅଧିକ ଜଣାଶୁଣା। ତାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ ପ୍ରଥମ ଗୀତ ଥିଲା ‘ଛିନା ଛିନା ଲାଗୁଛେରେ କୁଲ ଜମାନା’ ଯାହାକୁ ଜୟଶ୍ରୀ ରାୟ ଚୌଧୁରୀ ଗାଇଥିଲେ। ପଶାୟତ ଅନେକ ହିଟ୍ ସମ୍ବଲପୁରୀ ଗୀତ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେଉଁଥିରେ ଓଡ଼ିଆ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ‘ସମର୍ପଣ ‘ ପରି ଅନେକ ଚଳଚିତ୍ର ପାଇଁ ଗୀତ ଲେଖିଛନ୍ତି।ସେ ୧୯୫୭ ମସିହାରେ ବୈଦ୍ୟନାଥ ଛକରେ ତାଙ୍କର ବାରିକ ଦୋକାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ,ଯାହା ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି ସାହିତ୍ୟିକ ଆଲୋଚନାର ଆକର୍ଷଣର କେନ୍ଦ୍ର ପାଲଟିଥିଲା।
ପ୍ରକୃତରେ, ତାଙ୍କ ପାଖକୁ କେଶ କାଟିବା କିମ୍ବା କ୍ଷୌର କରିବା ପାଇଁ ଆସୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଆକର୍ଷଣ ଥିଲା ତାଙ୍କର କଞ୍ଚା ସୃଷ୍ଟି ଶୁଣିବା। ପଶାୟତଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ଅସୁସ୍ଥ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ସମ୍ପ୍ରତି ଏହି ବ୍ୟବସାୟ ଛାଡିବାକୁ ପଡିଥିଲା।କିନ୍ତୁ ୮୮ ବର୍ଷ ବୟସରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଲେଖି ଚାଲିଛନ୍ତି। ତଥାପି, ସେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ସୃଷ୍ଟି ହେଉଥିବା ସମ୍ବଲପୁରୀ ଗୀତର ଗୁଣବତ୍ତା ହ୍ରାସ ପାଇବା ନେଇ ଜୀବନ ଶେଷ ଯାଏ ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ରର ବ୍ୟବହାର ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଶବ୍ଦ ଚୟନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ସମ୍ବଲପୁରୀ ଗୀତର ଭାଗ୍ୟ ବିକୃତ ହୋଇଛି ଏବଂ ଏହାର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ସେ ବାରମ୍ବାର ଚେତାଇ ଦେଇଛନ୍ତି।
ତାଙ୍କ ପରଲୋକରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୋହନ ଚରଣ ମାଝୀ, କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଧର୍ମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରଧାନ, ବିଧାୟକ ଜୟନାରାୟଣ ମିଶ୍ର, ପ୍ରସନ୍ନ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ, ଡ଼ଃ ଦ୍ୱାରିକା ପ୍ରସାଦ ନାୟକ, ବିଭିନ୍ନ ସାମାଜିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନର କର୍ମକର୍ତ୍ତା ଶୋକ ପ୍ରକାଶ କରିବା ସହିତ ଶେଷ ଦର୍ଶନ କରି ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରିଛନ୍ତି।ଓଡିଶା ଡଟ ନ୍ୟୁଜ ପକ୍ଷରୁ ଏହି ମହାନ ପ୍ରତିଭା ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ବିନୋଦ ପଶାୟତଙ୍କୁ ଭକ୍ତିପୂତ ଗଭୀର ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି।